مصاحبه کاظم آل یاسین با مطبوعات و خبر گزاري ها

 

          مصاحبه با روزنامه همشهری


همشهری استانی - خوزستان



استفاده از امثال‌وحكم عربی كمرنگ شده است




نویسنده: مریم فرطوسی آبادان‌ـ خبرنگار

فرهنگ‌های مختلف به مانند موجودات زنده با یكدیگر در تعامل هستند؛ از یكدیگر می‌آموزند و تحت تاثیر دیگر فرهنگ‌ها قرار می‌گیرند...

                                  96/2/31






فرهنگ‌های مختلف به مانند موجودات زنده با یكدیگر در تعامل هستند؛ از یكدیگر می‌آموزند و تحت تاثیر دیگر فرهنگ‌ها قرار می‌گیرند. مترجمان در این میان نقش پل‌های ارتباطی میان فرهنگ‌های مختلف را ایفا می‌كنند و محصولات و تولیدات هر كدام از فرهنگ‌ها را به دیگر زبان‌ها ترجمه می‌كنند.
شعر و ادبیات داستانی، یكی از رایج‌ترین تولیدات ادبی است كه معمولا میان زبان‌ها، فرهنگ‌ها و ملل مختلف رد و بدل می‌شوند.
 «كاظم آل‌یاسین» مترجم و نویسنده آبادانی، یكی از افرادی است كه با ترجمه تعداد قابل توجهی كتاب از عربی به فارسی سهم چشمگیری در فرآیند برهم‌كنش فرهنگی ایفا كرده است. اگرچه آل یاسین بیشتر به دلیل ترجمه‌های دقیق و روان آثار عربی شناخته شده‌، اما اولین كتابی كه از او منتشر شده، «تاریخ مالیات از آغاز تا امروز» است.
پس از سال 1349 آل‌یاسین برای تحصیل از آبادان به اصفهان رفت و دیگر هیچ‌گاه برای زندگی به زادگاهش بازنگشت و به دیدارهای سالی یك‌بار اكتفا كرد، ولی هنوز همگان با شنیدن اولین واژه از زبان او متوجه ته‌لهجه آبادانی‌اش می‌شوی. هنوز دلش برای شهری می‎تپد كه لنگرگاه خیالش آنجاست.
 به مناسبت انتشار كتاب «امثال و حكم مردم عرب ایران» در سی‌امین دوره نمایشگاه بین‌المللی كتاب، خبرنگار همشهری به سراغ این نویسنده و مؤلف چیره‌دست رفته است. این گفت‌وگو را بخوانید.

ضمن تبریك برای انتشار كتاب «امثال و حكم مردم عرب ایران» بگویید چه شد كه سراغ این موضوع رفتید؟

ضرب‌المثل‌ها در هر زبانی موجب غنای آن زبان شده و ارتباط بین سخنوران آن زبان را زیباتر و كاربردی‌تر می‌كند. متاسفانه در سال‌های اخیر استفاده از امثال و حكم خوزستانی به شكل نگران‌كننده‌ای كاهش یافته و رو به اضمحلال رفته است. خطر فراموشی این امثال و حكم و خالی شدن زبان از این گنجینه گرانبها من را بر آن داشت كه با هدف حفظ میراث مردمم، این مجموعه را گردآوری كنم. از یاد نبریم كه امثال و حكم به عنوان بخشی از زبان هر گروه از مردم، بخشی از ساختارها و نمادهای هویتی آنها را نیز تشكیل می‌دهند.

كتاب جدید شما چه ویژگی‌هایی دارد و چه چیزی آن را از كارهای مشابه متمایز می‌كند؟
اگرچه پیش از این نیز نویسندگان دیگر، كارهای مشابهی در این زمینه ارائه كرده‌اند، ولی آنچه این كار را از دیگر كارها متمایز می‌كند، حجم آن و متدلوژی تالیف آن است. در این كتاب بیش از 1600 ضرب‌المثل در بخش‌های مختلف آمده است و این حجم از ضرب‌المثل‌ها در كارهای پیشین بی‌سابقه است. نكته دوم نحوه ارائه داده‌ها در كتاب است. در كتاب «امثال و حكم مردم عرب ایران» تلاش شده است كه تا حد امكان ضرب‌المثل عربی با یك ضرب‌المثل فارسی توضیح داده شود. این كار درك و فهم موضوع از سوی مخاطب را به شكل قابل توجهی آسان‌تر می‌كند. در صورت نبود معادل فارسی، مترجم ضرب‌المثل را ترجمه كرده است. در موارد بیشماری از كتاب، ضرب‌المثل عربی محلی، ضرب‌المثل فارسی، ترجمه و یك ضرب‌المثل معادل در زبان عربی فصیح در كنار هم آمده‌اند. از این نظر، می‌توان كتاب فعلی را یك كار منحصر به فرد دانست. این كتاب حاصل دو سال تلاش برای جمع‌آوری داده‌های اولیه از طریق نگارش همه آنچه به عنوان یك عرب می‌دانستم و از والدین و دیگران آموخته بودم و همچنین از طریق تماس با نسل‌های قدیمی و جستجو در اینترنت است.

شما در رشته ادبیات و زبان انگلیسی تحصیل كردید. چه شد كه به سمت ترجمه آثار عربی آمدید؟
من در 9 تیر سال 1324 در آبادان به دنیا آمدم و در سال 1349 به قصد تحصیل در رشته ادبیات و زبان انگلیسی به اصفهان نقل مكان كردم. پس از بازنشستگی در سال 1379 شروع به ترجمه كردم. در ابتدا همان گونه كه شما گفتید به دلیل تحصیل در رشته ادبیات و زبان انگلیسی به ترجمه آثار آنتون چخوف، نویسنده شهره روس روی آوردم ولی پس از پایان اولین ترجمه، دریافتم كه پیش از این همه آثار چخوف به فارسی برگردانده شده‌اند. از آنجا كه ارائه كارهای تكراری را نمی‌پسندیدم، تصمیم گرفتم شانس خود را در ترجمه آثار عربی امتحان كنم. آن زمان در شهر محل زندگی ما یعنی شاهین‌شهر كتاب خارجی یافت نمی‌شد و من هم كسی را در تهران نمی‌شناختم كه به تهران بیایم و كتاب بخرم. از آنجا كه من به صورت تفننی و آماتور كار ترجمه را شروع كرده بودم، در آن زمان نمی‌توانستم از نظر سرعت ترجمه با دیگران رقابت كنم. به همین دلیل چند ماهی ترجمه را رها كردم. پس از چند ماه تصمیم گرفتم شانس خودم را دوباره امتحان كنم. به دلیل سال‌ها دوری از محل تولد، توانایی‌های زبانی من دچار افت شده بود و این موضوع كار ترجمه را برایم دشوار می‌كرد. بنابراین روزی 10 تا 12 ساعت كار كردم تا توانستم این نقص را جبران كنم و توانایی‌های زبانی خودم را بهبود بخشم. روزی یكی از دوستانم چند جلد كتاب «نجیب محفوظ» (نویسنده مصری) برایم از كشور امارات متحده عربی آورد. من یكی از آنها را ترجمه كردم. در سال 1387 مجددا به نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران و به بخش كتاب‌های عربی رفتم. آن زمان كتاب عربی فراوان‌تر بود و من هم چند جلد كتاب خریدم.

تاكنون چه كارهایی از شما منتشر شده است؟
من به طور كل تا كنون 15 جلد كتاب تالیف و ترجمه كرده‌ام كه تا امروز 9 جلد آنها منتشر شده است. اولین كتابم را سال 1371 منتشر كردم. در آن زمان در اداره مالیات كار می‌كردم و همزمان با كار، كتاب «تاریخ مالیات از آغاز تا امروز» را نوشتم. كار ترجمه را از سال 1386 آغاز كردم. كار ترجمه من با ترجمه كتاب «بهشت در باران» از نجیب محفوظ آغاز شد كه البته تا كنون مجوز انتشار نگرفته است.
 «بهشت برهوت» اثر لیلی الجهنی نویسنده اهل سعودی اولین اثر منتشر شده من در زمینه ترجمه است. پس از آن نیز كتاب «لنگرگاه خیال» اثر لیلی الاطرش نویسنده اردنی‌ـ فلسطینی را ترجمه و منتشر كردم. دو كتاب شعر از غاده السمان، شاعر، نویسنده و ادیب سوری با عنوان «رقص با جغد» و «عشق را به تو ابراز كردم»، كارهای بعدی من بودند. پس از آن كتاب «بدرود طهران» از عبدالوهاب البیاتی، شاعر و ادیب عراقی را ترجمه كردم. كتاب «دل شب» اثر نجیب محفوظ، اثر بعدی من در ترجمه و آخرین اثر منتشر شده من پیش از كتاب «امثال و حكم مردم عرب ایران» است.

كارهای بعدی شما در چه زمینه ای است و چه زمانی منتشر می‌شود؟
در حال حاضر روی كتاب «امثال و حكم فارسی عربی» كار می‌كنم و به زودی آن را روانه بازار خواهم كرد. كتاب امثال و حكم فارسی عربی، از نظر گروه مخاطب و همچنین از نظر ساختاری، كتابی كاملا متفاوت با كتاب فعلی خواهد بود. همچنین 6 اثر ترجمه شده دیگر كه به مرور آنها را منتشر خواهم كرد. این آثار علاوه بر امثال و حكم فارسی عربی، شامل عشق در باران از نجیب محفوظ، كرنك از نجیب محفوظ، كشاورز آب از هدی بركات و آرزوهای آن پاییز از لیلی الاطرش هستند. علاوه بر آن با توجه به پیشرفت‌های تكنولوژی در عصر حاضر، از طریق رسانه‌های مجازی با مخاطبان و علاقه‌مندان به آثار در ارتباط هستم و نظرات و پیشنهادات آنها را درباره كارهایم دریافت می‌كنم.
------------------------------------

مصاحبه کاظم آل یاسین با سایت سازمان رفاهی تفریحی شهرداری شاهین شهر


" کاظم آل یاسین " متولد 1324 و فارغ التحصیل زبان و ادبیات انگلیسی و مؤلف کتاب «تاریخ مالیات از آغاز تا امروز» است،و دستی در کار ترجمه متون عربی / انگلیسی در نشریات دارد.

وی تاکنون بیش از 10 کتاب را به زیور طبع آراسته که هشت عنوان آن در کتابخانه ملی به ثبت رسیده است.
اخیراً نیز کتاب «لنگرگاه خیال» توسط نشر مکاتیب شاهین شهر به بازار کتاب عرضه شده است.
دغدغه اصلی این نویسنده شاهین شهری مثل هر نویسنده دیگری در تاخیری خلاصه می شود که به علت فقدان تمکن مالی و عدم همکاری مراکز فرهنگی در چاپ آثارش پیش آمده است.

شاهین شهر ، شهر علم و دانش است و مسئولین فهیم فرهنگی آن که همیشه دستی گشاده دارند را به خواندن مصاحبه زیر که با ایشان انجام شده دعوت می نماییم ... باشد که با کرم خویش مشکل گشا شوند.

مختصری از سابقه فرهنگی خود بیان فرمائید ؟

- به نام خدا ..... بنده کار فرهنگی خود را در سال 1366 با نوشتن چند مقاله در « مجله اقتصادی» وزارت امور اقتصادی و دارائی آغاز کردم . در سال 1371 کتاب مالیات از آغاز تا امروز را نوشتم. پس از آن در سال 1378 مقالاتی در هفته نامه «اصفهان مالیه» و در سال 1379 چند مقاله در هفته نامه «صدا» درباره مالیات نوشتم . کار ترجمه را از آخر سال 1386 شروع کردم .

اکنون چند کتاب به بازار ارائه و یا در دست نشر دارید ؟

- تاکنون دو کتاب به بازار ارائه کردم . کارهای ترجمه شده بنده از سال 1386 تاکنون ده کتاب بوده و از میان آن ها هشت کتاب ثبت شده در کتابخانه ملی کتاب لنگرگاه خیال چاپ و منتشر گردیده است.

کتاب های ثبت شده دبگر عبارتند از:

 بهشت برهوت از خانم لیلا جٌهنی،کتاب های عشق در باران ، کرنک و دل شب از نجیب محفوظ ، دو مجموعه شعر با نام های رقص با جغد و عشق را به تو ابراز کردم از خانم غاده سمّان و مجموعه شعر بدرود تهران از عبدالوهاب البیاتی می باشد.

مختصری درباره وضعیت ترجمه درایران و نقش آن در انتقال فرهنگ بیان فرمایید؟

- با ورود مترجمین جدید و جوان ترجمه از لحاظ کمیت گسترش یافت. اما از آنجایی که ترجمه خوب نیازمند تسلط به هر دو زبان مبداء و مقصد است متاسفاته این امر در خیلی از کارهای ترجمه شده رعایت نمی شود. ترجمه نقش اساسی در غنای فرهنگی این مرز و بوم و انتقال فرهنگ سایر کشورها و ملل و اقوام دیگر بازی می کند.

چرا بیشتر به ادبیات عرب می پردازید و سراغ ادبیات غرب نمی روید؟

- کار ترجمه خود را با آنتوان چخوف (متن انگلیسی ) آغاز کردم ولی بعد از پایان کار متوجه شدم که تمام کارهای چخوف توسط مرحوم سروژ استپانیان ترجمه شده اند.

از آنجایی که کار تکراری مورد پسند بنده نیست، لذا آن کار را کنار گذاشتم و به علت عدم دسترسی به ادبیات غرب، مدتی به دنبال کتاب، سرگردان بودم تا این که مقاله ای در مورد کارهای ادبی همسایگان خواندم و تصمیم گرفتم که شانس خود را در ادبیات عرب امتحان کنم.

 به نظر شما نقطه اثر مثبت " لنگر گاه خیال " که توجه شما را بیشتر جلب کرد کدام بود؟

- " لنگرگاه خیال " داستانی است که سنت های اجتماعی و روابط بین زن و مرد را در جوامع مرد سالار کشورهای عربی و شرقی به نمایش می گذارد و مشکلات آن ها را منعکس می کند.

 از مسئولین فرهنگی چه انتظاری دارید ؟

- تعداد زیادی را در شاهین شهر می شناسم که کارهای خوبی نوشته، ترجمه کرده و یا سروده اند ولی به علت عدم امکانات مالی و به خصوص پخش کتاب بعد از نشر کارهایشان خاک می خورد. از این رو انتظار دارم که مسئولین راه هایی پیدا کنند تا این مشکلات حل شود. یکی از راه حل ها خرید کتاب و اهداء آن به مهمانان و .... تا فرهنگ کتاب خوانی ترویج شود.

آیا فضای کنونی فرهنگی شهر جواب گوی نیازهای یک مترجم هست یا خیر؟ چه پیشنهادی دارید؟

- در حال حاضر فضای فرهنگی شاهین شهر در حد مطلوبی است و برای بهتر شدن و رشد فرهنگ شهر از دستگاه های فرهنگی استدعا می کنم که از دادن امکانات و برخی تسهیلات مثل (اجاره سالن و غیره) به گروه های جوان دریغ نکنند و به آن ها کمک نمایند.

 از سال 1371 که اولین کتاب خود را نوشته اید تا امسال که کتاب لنگرگاه خیال از شما به بازار آمد زمان زیادی می گذرد، چرا در این مدت کار ترجمه را رها کردید ؟

- همان طور که عرض کردم من از سال 1366 تا 1379 علاوه بر کتاب «تاریخ مالیات از آغاز تا امروز» مقالاتی در مجله ها و فصل نامه ها نوشتم ولی مشغله زیاد و به خصوص نا امیدی به خاطر عدم پخش کتاب باعث دل سردیم شده است.

 چه پیامی دارید ؟

- از مردم انتظار دارم که از اوقات فراغت خود بهره لازم را برده و به جای انجام کارهای بیهوده که در پایان منجر به تنش برای خود و دیگران می گردد به مطالعه بپردازند.
------------------------------------

مصاحبه با خبر گزاری مهر

از نزار قبانی تا البیاتی/ ادبیات عرب مهمان ایرانیان می شود


آل یاسین در گفتگو با مهر


 از نزار قبانی تا البیاتی/ ادیبان عرب مهمان ایرانیان می شوند.

  کاظم آل یاسین ۷ کتاب از ادبیات عرب و نویسندگان و شاعرانی چون نزار قبانی، نجیب محفوظ، عبدالوهاب البیاتی، هدی برکات و لیلی الجُهنی ترجمه کرده و آماده انتشار دارد.

 کاظم آل‌ یاسین در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ترجمه‌ هایش که آماده چاپ است، اینگونه گفت:

 از سال ۸۷ تاکنون ۱۰ کتاب ترجمه کرده‌ ام که ۳ کتاب «عشق را به تو ابراز کردم» مجموعه شعرهای غاده السّمان، رمان «لنگرگاه خیال» نوشته لیلی اطرش و مجموعه شعر«رقص با جغد» سروده غادة السمّان تاکنون منتشر شده است.

 وی ادامه داد: هفت عنوان دیگر هم در مراحل مختلف چاپ هستند که برخی از آن ها را به ناشر تحویل داده و برای برخی از آن ها هنوز ناشری انتخاب نکرده‌ام.
 این مترجم همچنین اشاره کرد: «عشق در باران»، «دل شب» و «الکرنک» از آثار نجیب محفوظ از جمله آثاری است که ترجمه کرده‌ام و آماده چاپ است.

 آل‌یاسین افزود: همچنین کتاب «بدرود تهران» سروده عبدالوهاب البیاتی شاعر عراقی را ترجمه کرده ‌ام.

 عبدالوهاب البیاتی از شیفتگان فرهنگ و تمدن ایرانی بود و در میان شاعران و نویسندگان عرب کمتر کسی مانند او نمادهای فرهنگی و تاریخی ایران را در شعر خود به کار گرفته باشد. او در گفتگوهای خود علاقه ‌اش را به شهر اصفهان و معماری آن نشان می دهد. نیشابور و شیراز را می ‌ستاید و برای حلاج شعر می‌ گوید.

 وی همچنین توضیح داد: البیاتی بیست و چند روز قبل از مرگش به یکی از آرزوهای زندگی خود رسید و در روز ۱۳ مرداد ۷۳ به ایران آمد و از اصفهان و شیراز دیدن کرد.

 مترجم «رقص با جغد» در پایان درباره دیگر ترجمه ‌هایش عنوان کرد: «کشاورز آب» از هدی برکات نویسنده لبنانی و «بهشت برهوت» نوشته لیلی الجُهنی از عربستان را نیز ترجمه کرده‌ام.

 منبع: خبرگزاری مهر         ۱۳۹۰٫۵٫۱
------------------------------------

آل یاسین در گفتگو با مهر


رمان هایی با موضع جنگ داخلی لبنان و مهاجرت فلسطینیان ترجمه شد


کاظم آل یاسین به تازگی دو رمان «کشاورز آب» و «آرزوهای آن پائیز» را از ادبیات عرب ترجمه کرده است که اولی به جنگ داخلی لبنان می پردازد و دیگری اتوبیوگرافی چند خانواده فلسطینی مهاجر است.

کاظم آل یاسین نویسنده و مترجم درباره کتاب های جدیدی که به فارسی ترجمه کرده است به خبرنگار مهر گفت:

 رمان «کشاورز آب» نوشته هدی برکات را ترجمه کرده ام که هنوز ناشر آن مشخص نیست. این رمان 180 صفحه ای به جنگ داخلی لبنان می پردازد.

وی ادامه داد: همچنین یک رمان به نام «آرزوهای آن پاییز» از لیلی اطرش ترجمه کرده ام که هنوز ناشر این اثر هم مشخص نیست.

مترجم «بدرود تهران» سروده عبدالوهاب البیاتی درباره کتاب اطرش توضیح داد: این کتاب به نوعی اتوبیوگرافی چند خانواده فلسطینی است که از این سرزمین رانده شده و در کشورهای مختلف به زندگی و کار مشغول شده اند.

آل یاسین در پایان اشاره کرد: همچنین کتابی درباره آنتوان چخوف از منابع انگلیسی ترجمه کرده ام که در حال ویراستاری است. در این کتاب دیدگاه های ایوان الکسیویچ بونین، ماکسیم گورکی و الکساندر ایوانوویچ کورپین درباره چخوف آورده شده است.

کاظم آل یاسین از جمله مترجمانی است که آثار عربی زبان را به فارسی برگردانده است.


منبع: خبرگزاری مهر 1391/4/20